第 1 章 大人叫我莫畫錦蛇

Tē 1 Chiong Tōa-lâng kiò góa mài ōe gím-chôa

La̍k-hòe ê sî, góa bat khòaⁿ tio̍h chi̍t tiuⁿ súi tô͘, he sī tī kóng goân-sú chhiū-nâ ê chheh lāi-té, chheh miâ hō-chò: “Chhin-sin ê Kò͘-sū”. Hit tiuⁿ tô͘ ōe chhi̍t bóe gím-chôa teh thun i lia̍h tio̍h ê tōng-bu̍t. Tô͘ seⁿ-chò án-ne:

1a

Chheh lāi-té kóng: “Gím-chôa kā lia̍h tio̍h ê mi̍h-kiāⁿ chi̍t chhùi thun lo̍h, lóng bô pō͘. Án-ne i tō bē tín-tāng ah, ài khùn pòaⁿ-nî khì siau-hòa."

Hit chūn khai-sí, góa chhiâng-chāi ē siūⁿ chhiū-nâ ê thàm-hiám, góa iōng sek-pit ka-tī ōe chi̍t tiuⁿ tô͘. Góa ê it-hō tô͘ seⁿ-chò án-ne:

1b

Góa kā góa ê chok-phín hō͘ tōa-lâng khòaⁿ, mn̄g in kóng, khòaⁿ tio̍h ē kiaⁿ bô.

In ìn góa kóng, "Khòaⁿ bō-á ná ē kiaⁿ?"

Góa ê tô͘ m̄ sī bō-á. He sī gím-chôa teh siau-hòa chhiūⁿ. Án-ne, góa koh ōe gím-chôa ê lāi-té, hō͘ tōa-lâng khòaⁿ. In lóng ài lâng kā soat-bêng. Góa ê tē-jī-hō tô͘ sī án-ne:

1c

Tōa-lâng kiò góa mài koh ōe gím-chôa, m̄-koán gōa-kháu a̍h lāi-té, chòe-hó sī khì tha̍k tē-lí, le̍k-sú, kah bûn-hoat. Chū án-ne, la̍k hòe ê sî, góa pàng-lo̍h úi-tāi ê ōe-ka sū-gia̍p. In-ūi it-hō tô͘ kah jī-hō tô͘ ê sit-pāi, hō͘ góa chin sit-chì. Tōa-lâng chóng-sī ka-tī bē liáu-kái, it-ti̍t su-iàu kā in soat-bêng, hō͘ gín-á kám-kak chiok thiám ê.

Chū án-ne, góa ài soán pa̍t hāng sū-gia̍p, góa khì o̍h sái hui-hêng-ki. Sè-kài kok-tē góa lóng ū poe-kòe. Góa chin tông-ì, tē-lí tùi góa chin ū-iōng. Góa ē-tàng chi̍t-ē tō hun-pia̍t Tiong-kok kah Arizona. Pòaⁿ-mê bê-lō͘ ê sî, che chin hó-iōng.

Tī góa ê seng-oa̍h tiong, góa bat tio̍h chin chē chin jīn-chin ê lâng. Hām tōa-lâng chò-hóe seng-oa̍h, góa kīn-kīn koan-chhat in. Tān-sī góa tùi in ê khòaⁿ-hoat pēng bô kái-piàn.

Ū sî, góa tú tio̍h chi̍t-ê ká-ná khah bêng-lí, góa tō the̍h it-hō tô͘ hō͘ khòaⁿ, siūⁿ boeh chai, i sī-m̄-sī ē lí-kái. Khó-sioh i ìn kóng:

"Che sī bō-á."

Nā án-ne, tùi chit lâng góa bē koh kóng gím-chôa, a̍h-sī tōa chhiū-nâ, a̍h sī thiⁿ-chheⁿ. Góa tō sūn i ê ì. Goa kóng ī chóa-pâi, kóng sńg golufu, kóng chèng-tī, kah kóng nekutái. Án-ne hit ê tōa-lâng tō chin hoaⁿ-hí bat tio̍h chiah gâu kóng-ōe ê lâng.

--

第 1章 大人叫我莫畫錦蛇

六歲 ê 時, 我 bat 看 tio̍h 一張媠圖, 彼是 tī 講原始樹林 ê 冊內底, 冊名號做: "親身 ê 故事". 彼張圖畫一尾錦蛇 teh 吞伊掠著 ê 動物. 圖生做 án-ne:

1a

冊內底講: “錦蛇 kā 掠 tio̍h ê 物件一喙吞落, 攏無哺. Án-ne 伊 tō 袂振動 ah, 愛睏半年去消化."

彼陣開始, 我常在會想樹林 ê 探險, 我用蠟筆家己畫一張圖. 我 ê 一號圖生做 án-ne:

1b

我 kā 我 ê 作品予大人看, 問 in 講, 看 tio̍h 會驚無.

In 應我講, "看帽仔哪會驚?"

我 ê 圖毋是帽仔. 彼是錦蛇 teh 消化象. Án-ne, 我 koh 畫錦蛇 ê 內底, 予大人看. In 攏愛人 kā 說明. 我 ê 第二號圖是 án-ne:

1c

大人叫我莫 koh 畫錦蛇, 毋管外口 a̍h 內底, 最好是去讀地理, 歷史, kah 文法. 自 án-ne, 六歲 ê 時, 我放落偉大 ê 畫家事業. 因為一號圖 kah 二號圖 ê 失敗, 予我真失志. 大人總是家己袂了解, 一直需要 kā in 說明, 予囡仔感覺足 thiám ê.

Chū án-ne, 我愛選別項事業, 我去學駛飛行機. 世界各地我攏有飛過. 我真同意, 地理對我真有用. 我 ē-tàng 一下 tō 分別中國 kah Arizona. 半暝迷路 ê 時, 這真好用.

Tī 我 ê 生活中, 我 bat tio̍h 真 chē 真認真 ê 人. 和大人做伙生活, 我近近觀察 in. 但是我對 in ê 看法並無改變.

有時, 我 tú tio̍h 一个 ká-ná 較明理, 我 tō 提一號圖予看, 想欲知, 伊是 m̄ 是會理解. 可惜伊應講:

"這是帽仔."

若 án-ne, 對這人我袂 koh 講錦蛇, 抑是大樹林, 抑是天星. 我 tō 順伊 ê 意. 我講奕紙牌,  講耍 golufu, 講政治, kah 講 nekutái. Án-ne 彼个大人 tō 真歡喜 bat tio̍h chiah gâu 講話 ê 人.

--

I

IAM, kiam mi estis sesjara, mi vidis belegan bildon en iu libro pri la praarbaro, titolita "Travivitaj Rakontoj". Tiu bildo prezentis boaon, kiu glutas rabobeston. Jen kopio de la desegno:

1a

En la libro oni diris: "La boaoj glutas sian rabaĵon unuglute, senmaĉe. Sekve ili ne plu povas moviĝi kaj dormas dum sia sesmonata digestado."

Ekde tiam mi multe meditis pri la aventuroj en ĝangalo kaj per kolorkrajono mi sukcesis miavice fari mian unuan desegnon. Mian desegnon numero Unu. Jen kiel ĝi estis:

1b

Mi montris mian ĉefverkon al grandpersonoj kaj ilin demandis, ĉu mia desegno timigis ilin.

Ili al mi respondis: "Kial ĉapelo timigus?"

Mia desegno ne prezentis ĉapelon. Ĝi prezentis boaon, kiu digestadas elefanton. Do, mi desegnis la enhavon de la boao, por komprenigi grandpersonoj. Ili ĉiam bezonas klarigojn. Jen kiel aspektis mia desegno numero Du:

1c

La grandpersonoj konsilis ke mi flankenlasu desegnojn de boaoj aŭ malfermitaj aŭ ne, kaj prefere interesiĝu pri geografio, historio, kalkularto kaj gramatiko. Kaj tiel, en mia sesjara aĝo, mi rezignis grandiozan pentristan karieron. Mi senkuraĝiĝis pro la fiasko de mia desegno numero Unu kaj de mia desegno numero Du. Neniam la grandpersonoj komprenas tute per si mem kaj al la infanoj estas lacige ĉiam kaj ĉiam donadi al ili klarigojn.

Mi do devis elekti alian metion kaj lernis piloti aviadilojn. Mi flugis iom ĉie tra la mondo. Kaj mi tute konsentas, ke geografio multe utilis al mi. Mi scipovis unuavide distingi Ĉinion de Arizono. Tio estas tre taŭga, se oni vojeraris nokte.

Tiel, dum la daŭro de mia vivo, mi havis amasojn da kontaktoj kun amaso da seriozaj homoj. Mi multe vivis ĉe grandpersonoj. De tre proksime mi vidadis ilin. Kaj tio malmulte plifavorigis mian opinion pri ili.

Kiam mi renkontis inter ili iun, kiu ŝajnis al mi iom klarvida, iam mi provis per mia desegno numero Unu, kiun mi ĉiam konservis. Mi volis scii ĉu tiu ĉi vere estas komprenema. Sed ĉiam oni respondis al mi:

"Ĝi estas ĉapelo."

Tiam al tiu mi parolis nek pri boaoj, nek pri praarbaroj, nek pri steloj. Mi adaptiĝis al ties konprenpovo. Mi priparolis briĝon, golfludon, politikon kaj kravatojn. Kaj la grandpersono estis ja kontenta koni homon tiel konvenan.

--