第 27 章 你若拄著伊

Tē 27 Chiong Lí nā tú tio̍h i...

Lí chai, kàu taⁿ í-keng kòe la̍k nî lah... Góa iáu m̄-bat kóng kòe chit ê kò͘-sū. Góa tńg khì liáu, goán tông-sū chin hoaⁿ-hí góa iáu oa̍h tio̍h. Góa siong-sim, m̄-koh góa kan-ta kā in kóng, "góa chin tiám."

Taⁿ góa ū khah hó ah, m̄-koh iáu bô choân hó. Góa chai, i í-keng tńg khì i ê hêng-seng, in-ūi thiⁿ-kng ê sî, góa chhōe bô i ê sin-khu. I ê sin-khu khin-khin-á... Àm-sî, góa ài thiaⁿ thiⁿ-chheⁿ. In tin-tang kiò, ná gō͘-ek ê lin-long-á...

M̄-koh ū chi̍t ê làu-kau. Ōe hō͘ sió ông-chú ê chhùi-om, góa bē kì-tit ke tòa-á! Án-ne i tō bē-tàng kā pa̍k tī iûⁿ-á. Góa mn̄g ka-tī: "I ê hêng-seng taⁿ án-chóaⁿ ah-lah? Khó-lêng iûⁿ-á kā hoe chia̍h-tiāu lah..."

Ū chi̍t kái, góa kā ka-tī kóng: "Bē án-né! Sió ông-chú ta̍k àm kā hoe khàm po-lê khàm, jî-chhiáⁿ i chin chù-ì kò͘ iûⁿ-á..." Án-ne, góa tō hoaⁿ-hí. Án-ne, só͘-ū ê chheⁿ lóng teh chhiò ah.

27a

Iáu chi̍t kái, góa ka-tī kóng: "Ū-sî nā bô chù-ì, tō hāi lah! Bó͘ chi̍t-àm, i bē-kì-tit po-lê khàm, a̍h-sī iûⁿ-á thau cháu chhut-lâi..." Án-ne, só͘-ū ê lin-long-á tō lóng piàn-sêng ba̍k-sái!...

Chia ū chi̍t ê tōa pì-bi̍t. Lí nā hām góa kāng-khoán ài sió ông-chú, sè-kài ē chin bô kāng-khoán. Lí ē koan-sim: tī chi̍t ê m̄-chai ê só͘-chāi, m̄-bat khòaⁿ-kòe ê iûⁿ-á, m̄-chai sī m̄-sī ū kā mûi-kùi chia̍h-khì...

Gia̍h thâu khòaⁿ thiⁿ-téng! Mn̄g lí ka-tī: Iûⁿ-á ū chia̍h hoe bô, ū a̍h bô? Án-ne, lí ē khòaⁿ tio̍h, it-chhè lóng bô kāng-khoán...

M̄-bat ū tōa-lâng ē-tàng liáu-kái, che sī chiah-nī iàu-kín!

Che tùi góa sī sè-kài siōng siōng súi, mā sī siōng siong-sim ê kéng-tì. Che kah chêng chi̍t tiuⁿ ê kéng-tì kāng-khoán, m̄-koh góa koh ōe chi̍t-piàn hō͘ lí khòaⁿ. Sió ông-chú tī chia chhut-hiān tī Tē-kiû... āu-lâi, mā tī chia siau-sit.

Chù-ì khòaⁿ chit ê kéng-tì, khak-tēng āu-kái lí nā khì Afrika lí-hêng, tī soa-bo̍k nih lí ē jīn-tit i. Í-āu lí nā ài kiâⁿ-kòe hia, bián kóaⁿ-kín -- pài-thok leh! -- chhiáⁿ tī hit-lia̍p chheⁿ ē-bīn tán leh! Nā ū gín-á kiâⁿ--lâi, i nā teh chhiò, i nā ū kim thâu-chang, lí mn̄g i, i nā lóng bô ìn, lí ē-sái ioh, he tō sī i lah. Hit-sî, lí tio̍h chò hó-sim! Mài hō͘ góa koh siong-sim, lí tio̍h kín-kín thong-ti góa, kóng, i tńg-lâi lah...

27b

--

第 27 章 你若拄著伊...

你知, 到今已經過六年 lah... 我猶 m̄-bat 講過這个故事. 我轉去了, 阮同事真歡喜我猶活著. 我傷心, m̄-koh 我 kan-ta kā in 講, "我真 tiám."

今我有較好 ah, m̄-koh 猶無全好. 我知, 伊已經轉去伊 ê 行星, 因為天光 ê 時, 我揣無伊 ê 身軀. 伊 ê 身軀輕輕仔... 暗時, 我愛聽天星. In tin-tang 叫, ná 五億个 lin-long 仔...

M̄-koh 有一个落勾. 畫予小王子 ê 喙掩, 我袂記得加帶仔! Án-ne 伊 tō 袂當 kā 縛 tī 羊仔. 我問家己: "伊 ê 行星今按怎 ah-lah? 可能羊仔 kā 花食掉 lah..."

有一改, 我 kā 家己講: "袂 án-né! 小王子逐暗 kā 花 khàm 玻璃 khàm, 而且伊真注意顧羊仔..." Án-ne, 我 tō 歡喜. Án-ne, 所有 ê 星攏 teh 笑 ah.

27a

猶一改, 我家己講: "有時若無注意, tō 害 lah! 某一暗, 伊袂記得玻璃 khàm, 抑是羊仔偷走出來..." Án-ne, 所有 ê lin-long 仔 tō 攏變成目屎!...

遮有一个大秘密. 你若和我仝款愛小王子, 世界會真無仝款. 你會關心: tī 一个 m̄ 知 ê 所在, m̄-bat 看過 ê 羊仔, m̄ 知是 m̄ 是有 kā 玫瑰食去...

Gia̍h 頭看天頂! 問你家己: 羊仔有食花無, 有抑無? Án-ne, 你會看著, 一切攏無仝款...

M̄-bat 有大人 ē-tàng 了解, 這是 chiah-nī 要緊!

這對我是世界上上媠, mā 是上傷心 ê 景致. 這 kah 前一張 ê 景致仝款, m̄-koh 我 koh 畫一遍予你看. 小王子 tī 遮出現 tī 地球... 後來, mā tī 遮消失.

注意看這个景致, 確定後改你若去 Afrika 旅行, tī 沙漠 nih 你會認得伊. 以後你若愛行過遐, 免趕緊 -- 拜託 leh! -- 請 tī 彼粒星下面等 leh! 若有囡仔行來, 伊若 teh 笑, 伊若有金頭鬃, 你問伊, 伊若攏無應, 你會使臆, 彼 tō 是伊 lah. 彼時, 你著做好心! 莫予我 koh 傷心, 你著緊緊通知我, 講, 伊轉來 lah...

27b

--

XXVII

KAJ NUN, kompreneble, jam pasis ses jaroj... Mi ankoraŭ neniam rakontis tiun ĉi historion. La kamaradoj, kiuj revidis min, estis ja kontentaj revidi min vivanta. Mi estis malgaja, sed mi diris al ili: "Ja pro laciĝo..."

Nun mi konsoliĝis iom, verdire... ne tute. Sed mi ja scias, ke li revenis sur nian planedon, ĉar ĉe tagiĝo mi ne retrovis lian korpon. Ĝi ne estis tre peza korpo... Kaj mi ŝatas dumnokte aŭskulti stelojn. Tio estas kvazaŭ tintus kvincent milionoj da tintiletoj...

Sed tamen io ne estas en ordo. Mi forgesis aldoni rimenon al la buŝumo, kiun mi desegnis por la eta princo! Li certe neniam povis ligi ĝin al la ŝafeto. Do, mi demandadas min: "Kio okazis sur lia planedo? Eble la ŝafeto manĝis la floron..."

Foje mi diras al mi: "Certe ne! La eta princo enfermas sian floron ĉiunokte sub ĝia vitra kloŝo kaj li bone vartas sian ŝafeton..." Tiam mi estas feliĉa. Kaj ĉiuj steloj dolĉe ridadas.

27a

Alifoje mi diras al mi: "Oni iam estas senatenta, kaj tio sufiĉas! Iuvespere li forgesis la vitran kloŝon, aŭ dumnokte la ŝafeto eliris senbrue..." Tiam ĉiuj tintiletoj aliformiĝas en larmojn!...

Jen estas tre granda mistero. Por vi, kiuj ankoraŭ amas la etan princon, same kiel por mi, nenio en la universo estas sama, se ie ajn - oni ne scias kie - ŝafeto, kiun oni ne konas, manĝis aŭ ne manĝis rozon...

Rigardu la ĉielon! Demandu vin: ĉu, jes aŭ ne, la ŝafeto manĝis la floron? Kaj vi vidos, kiel tiam ĉio estas alia...

Kaj neniu grandpersono iam ajn komprenos, ke tio tiel gravas!

Tio ĉi estas por mi la plej bela kaj la plej malgaja pejzaĝo en la mondo. Ĝi estas la sama pejzaĝo, kiel la antaŭa, sed mi desegnis ĝin ankoraŭ unu fojon, por bone montri ĝin al vi. Tie ĉi la eta princo aperis sur la tero... kaj malaperis.

Atente rigardu tiun pejzaĝon, por esti certaj, ke vi rekonos ĝin, se vi iam vojaĝos en Afriko, en la dezerto. Kaj, se iam okazos al vi trapasi tie, ne rapidu - mi petas vin! - atendu iom, ĝuste sub la stelo! Se tiam infano venos al vi, se li ridos, se li havos orkolorajn harojn, se li ne respondos, kiam oni demandos lin, vi ja divenos, kiu li estas. Tiam estu bonaj! Ne lasu min tiel malgaja: rapide skribu al mi, ke li revenis...

27b

--